/
English
/
تماس با ماتیکان
درباره ماتیکان
فرهنگ حقوقی
علامت تجاری
قوانین و آرا
صفحه اصلی
قانون
رای وحدت رویه
نظریه مشورتی
دستورالعمل اجرایی گودبرداری های ساختمانی
رأی شماره 374، 375، 376 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال موادی از آییننامه اجرائی ماده 33 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان موضوع تصویبنامه شماره 4605/28549هـ مورخ 22/4/1383 هیأت وزیران
آیین نامه اجرایی ماده (33) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
فصل - سوم - اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی طراحی ساختمان
ماده - 6 - اشخاص حقوقی ، موسس یا موسسین دفاتر مهندسی طراحی ساختمان باید دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی معتبر از وزارت مسکن و شهرسازی باشند و مطابق با قراردادی که با مالک منعقد می نمایند عهده دار انجام خدمات براساس دستورالعمل ابلاغی از طرف وزارت مسکن و شهرسازی خواهند بود .
ماده - 8 - سازمان نظام مهندسی ساختمان استان موظف به نظارت بر حسن انجام خدمات اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی طراحی ساختمان میباشد و در صورت مشاهده تخلف باید مراتب را حسب مورد برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم به شورای انتظامی استان ، سازمان مسکن و شهرسازی استان و سایر مراجع قانونی ذی ربط اعلام نماید . در صورت احراز هرگونه تخلف ، برخورد انضباطی تا حد ابطال پروانه اشتغال صورت خواهد پذیرفت .
ماده - 5 - به منظور تنسیق امور صنفی و شغلی مهندسان متخصص در رشته های هفت گانه ساختمان و در جهت ارایه خدمات مهندسی کارآمد ، کلیه طراحی ها از جمله معماری ، سازه ، تاسیسات برقی و مکانیکی باید توسط اشخاص حقوقی یا دفاتر مهندسی طراحی ساختمانی صلاحیت دار دارای پروانه اشتغال ، به عنوان طراح تهیه گردد .
تبصره - 1 - برای تعیین فعالیت های اشخاص حقیقی دارای پروانه اشتغال ، وزارت مسکن و شهرسازی نسبت به تهیه و ابلاغ دستورالعمل لازم اقدام خواهد نمود .
تبصره - 2 - اشخاص حقیقی دارنده پروانه اشتغال به کار مهندسی میتوانند دفتر مهندسی طراحی تشکیل دهند مشروط به آن که برای دفتر یاد شده از وزارت مسکن و شهرسازی مجوز فعالیت دریافت نمایند و در محل اشتغال به این فعالیت تابلوی دفتر مهندسی نصب کنند .
ماده - 7 - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمانی مکلفند تنها نقشه هایی را بپذیرند که توسط اشخاص حقوقی ، یا مسئولین دفاتر مهندسی طراحی ساختمان و طراح آن در حدود صلاحیت و ظرفیت مربوط امضا و مهر شده است .
فصل - اول - تعاریف
ماده - 1 - اصطلاحات زیر در معانی مربوط به کار میروند : دفتر مهندسی : هرگونه محل انجام خدمات مهندسی ساختمان که طبق ماده (9) آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مجوز فعالیت دریافت نموده باشد . شخص حقیقی : مهندسان دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی ، کاردان های فنی و معماران تجربی دارای پروانه اشتغال به کار کاردانی یا تجربی میباشند . شخص حقوقی : شرکت ، موسسه ، سازمان و نهاد عمومی یا خصوصی که برای انجام خدمات مهندسی ، دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی شخص حقوقی معتبر از وزارت مسکن و شهرسازی باشد .
فصل - دوم - مقررات ملی ساختمان
ماده - 2 - مقررات ملی ساختمان ، مجموعه اصول و قواعد فنی و ترتیب کنترل اجرای آن ها است که باید در طراحی ، محاسبه ، اجرایی ، بهره برداری و نگهداری ساختمان ها در جهت تامین ایمنی ، بهداشت ، بهره دهی مناسب ، آسایش ، صرفه اقتصادی ، حفاظت محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی و حفظ سرمایه های ملی رعایت شود .
ماده - 3 - مقررات ملی ساختمان دارای اصول مشترک و یکسان لازم الاجرا در سراسر کشور است وبر هرگونه عملیات ساختمانی نظیر تخریب ، احداث بنا ، تغییر در کاربری بنای موجود ، توسعه بنا ، تعمیر اساسی و تقویت بنا حاکم میباشد .
ماده - 4 - مقررات ملی ساختمان به عنوان تنها مرجع فنی و اصل حاکم در تشخیص صحت طراحی ، محاسبه ، اجرا ، بهره برداری و نگهداری ساختمان ها اعم از مسکونی ، اداری ، تجاری ، عمومی ، آموزشی ، بهداشتی و نظایر آن است .
تبصره - - - در مباحثی که مقررات ملی ساختمان تدوین نگردیده باشد ، تا زمان تصویب ، منابع معتبر ( به طور ترجیحی منتشر شده توسط مراجع ملی ذی ربط ) ملاک عمل خواهند بود .
فصل - چهارم - اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی اجرای ساختمان
ماده - 9 - کلیه عملیات اجرایی ساختمان باید توسط اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی اجرای ساختمان به عنوان مجری ، طبق دستورالعمل ابلاغی از طرف وزارت مسکن و شهرسازی انجام شود و مالکان برای انجام امور ساختمانی خود مکلفند از اینگونه مجریان استفاده نمایند .
ماده - 12 - رعایت اصول ایمنی و حفاظت کارگاه و مسایل زیست محیطی به عهده مجری میباشد .
ماده - 14 - مجری موظف است قبل از اجرا ، کلیه نقشه ها را بررسی و در صورت مشاهده اشکال ، نظرات پیشنهادی خود را برای اصلاح به طور کتبی به طراح اعلام نماید .
تبصره - - - مجری موظف است در حین اجرا ، چنانچه تغییراتی در برنامه تفصیلی اجرایی ضروری تشخیص دهد ، قبل از موعد انجام کار ، مراتب را با ذکر دلیل به طور کتبی به مالک اطلاع دهد . اعمال هرگونه تغییر ، مستلزم کسب مجوز کتبی ناظر خواهد بود .
ماده - 17 - مجری مکلف است پس از پایان کار نسبت به تهیه نقشه ها به همان صورتی که اجرا شده یعنی « نقشه های چون ساخت » اعم از معماری ، سازه ای و تاسیساتی و مانند آن اقدام نموده و پس از امضا و اخذ تایید ناظر ( ناظران ) یک نسخه از آن ها را تحویل مالک و یک نسخه هم به شهرداری مربوط تحویل نماید .
ماده - 10 - مجری ساختمان در زمینه اجرا ، دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت مسکن و شهرسازی است و مطابق با قرارداد های همسان که با مالکان منعقد مینماید اجرای عملیات ساختمان را براساس نقشه های مصوب و کلیه مدارک منضم به قرارداد برعهده دارد . مجری ساختمان ، نماینده فنی مالک در اجرای ساختمان بوده و پاسخگوی کلیه مراحل اجرای کار به ناظر و دیگر مراجع کنترل ساختمان میباشد .
تبصره - - - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمانی موظفند نام و مشخصات مجری واجد شرایط را که توسط مالک معرفی شده و نسخه ایاز قرارداد منعقد شده با او را که در اختیار شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قرار داده است ، در پروانه مربوط قید نمایند . مالکانی که دارای پروانه اشتغال به کار در زمینه اجرا میباشند نیازی به ارایه قرارداد ندارند .
ماده - 13 - مجری موظف است برنامه زمان بندی کار های اجرایی را به اطلاع ناظر برساند و کلیه عملیات اجرایی به ویژه قسمت هایی از ساختمان که پوشیده خواهند شد با هماهنگی ناظر انجام داده و شرایط نظارت در چهارچوب وظایف ناظر ( ناظران ) در محدوده کارگاه را فراهم سازد .
ماده - 11 - مجری ساختمان مسئولیت صحت انجام کلیه عملیات اجرایی ساختمان را برعهده دارد و در اجرای این عملیات باید مقررات ملی ساختمان ، ضوابط و مقررات شهرسازی ، محتوای پروانه ساختمان و نقشه های مصوب مرجع صدور پروانه را رعایت نماید .
ماده - 16 - مجری مکلف است از مصالح مناسب مطابق مشخصات فنی ارایه شده در نقشه ها استفاده نموده و در صورتی که مصالحی دارای استاندارد اجباری است از این نوع مصالح استفاده نماید .
ماده - 20 - اشخاص حقوقی یا دفاتر مهندسی طراحی ساختمان که توانایی طراحی و اجرای پروژه را به صورت توام دارند ، میتوانند از وزارت مسکن و شهرسازی درخواست صلاحیت طرح و ساخت ، بنمایند .
ماده - 18 - مجری مکلف است نسبت به تضمین کیفیت اجرای ساختمانی که به مسئولیت خود می سازد ، براساس دستورالعمل ابلاغی وزارت مسکن و شهرسازی اقدام نماید و مواردی که مکلف به ارایه بیمه نامه تضمین کیفیت شده باشد ، بیمه مزبور را به نفع مالک و یا مالکان بعدی تهیه و در اختیار ایشان قرار دهد .
ماده - 15 - مجری مکلف است حسب مورد از مهندسان رشته های دیگر ساختمان ، کاردان های فنی ، معماران تجربی ، کارگران و استادکاران و همچنین عوامل فنی ماهر استفاده کند و درهرمحل که به موجب ماده (4) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان داشتن پروانه مهارت فنی الزامی شده باشد ، مقررات مذکور را رعایت نماید .
ماده - 19 - سازمان نظام مهندسی ساختمان استان و سایر مراجع کنترل ساختمان میتوانند عملکرد اجرایی اشخاص حقوقی و دفاتر مهندسی اجرای ساختمان را بررسی نمایند و مکلفند در صورت اطلاع و مشاهده هرگونه تخلف ، مراتب را برای بررسی و اتخاذ تصمیم ، حسب مورد به سازمان مسکن و شهرسازی استان و شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اعلام ، تا در صورت محکومیت نسبت به برخورد انضباطی تا حد ابطال پروانه اشتغال اقدام نمایند .
تبصره - - - در صورت بروز خسارت ناشی از عملکرد مجری ، وی موظف است خسارت مربوط را که به تایید مراجع ذی صلاح رسیده است ، جبران نماید .
فصل - هشتم - وزارت مسکن و شهرسازی
ماده - 30 - وزارت مسکن و شهرسازی به عنوان ناظر عالی در زمینه ساخت و ساز ، بر عملکرد سازمان های عهده دار کنترل و اجرا در زمینه رعایت دقیق مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی نظارت مینماید و در صورت مشاهده هرگونه تخلف ، موارد را به مراجع صدور پروانه ساختمان و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اعلام نموده و تا رفع تخلف ، موضوع را از مراجع قانونی و در صورت لزوم مراجع قضایی پیگیری مینماید .
فصل - پنجم - ناظر
ماده - 22 - ناظران مکلفند بر عملیات اجرایی ساختمانی که تحت نظارت آن ها احداث میگردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها و محاسبات فنی ضمیمه آن نظارت کرده و در پایان کار مطابقت عملیات اجرایی ساختمان را با مدارک فوق ، گواهی نمایند .
ماده - 23 - ناظران باید گزارش پایان هر یک از مراحل اصلی کار خود را به مرجع صدور پروانه ساختمان ارایه نمایند . مراحل اصلی کار عبارتند از : الف پی سازی . به اجرای اسکلت . پ سفت کاری . ت نازک کاری . ث پایان کار . هرگاه ناظران در حین اجرا با تخلفی برخورد نمایند باید مورد را به مرجع صدور پروانه ساختمان و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان و یا دفاتر نمایندگی آن ( حسب مورد ) اعلام نمایند .
تبصره - - - تغییرات بعدی مراحل اصلی کار ، با توجه به نوع ساختمان ، توسط وزارت مسکن و شهرسازی اعلام خواهد شد .
ماده - 25 - ناظر نمی تواند مجری تمام یا بخشی از ساختمان تحت نظارت خود باشد . اما انجام نظارت ساختمان توسط طراح ساختمان بلامانع است . ناظر همچنین نمی تواند هیچگونه رابطه مالی با مالک ایجاد نماید یا به نحوی عمل نماید که دارای منافعی در پروژه گردد .
ماده - 21 - ناظر شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال به کار در یکی از رشته های موضوع قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان است که بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی در حیطه صلاحیت مندرج در پروانه اشتغال خود نظارت مینماید . عملیات اجرایی تمامی ساختمان های مشمول ماده (4) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان باید تحت نظارت ناظر انجام پذیرد .
ماده - 24 - ناظر ، به هنگام صدور پروانه ساختمان توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان انتخاب شده و به مالک و مراجع صدور پروانه ساختمان معرفی میگردد . ناظر نمی تواند شاغل در دستگاه صادرکننده پروانه ساختمان در منطقه ای باشد که ساختمان در آن منطقه احداث میشود .
تبصره - 1 - تا زمانیکه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان در شهر ها و مناطقی که پروانه در آن صادر میگردد دفتر نمایندگی تاسیس ننموده باشد ، مراجع صدور پروانه ساختمانی با هماهنگی با آن سازمان ، وظیفه معرفی ناظر را انجام می دهند .
تبصره - 2 - دستورالعمل مربوط به نحوه ارجاع کار ، نظارت ، میزان حق الزحمه و نحوه دریافت و پرداخت آن و همچنین رفع اختلاف نظر بین ناظر و مجری ، توسط وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و ابلاغ خواهد شد .
فصل - ششم - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان
ماده - 26 - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان در صورت برخورد با تخلف ناظران باید موارد را جهت بررسی و اقدام به سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اعلام نمایند .
ماده - 27 - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان موظفند با اعلام کتبی وزارت مسکن و شهرسازی یا سازمان نظام مهندسی ساختمان استان یا ناظران ، در خصوص وقوع تخلف ساختمانی ، در اسرع وقت با اطلاع ناظر ، دستور اصلاح را صادر نمایند و تا زمان رفع تخلف از ادامه کار جلوگیری نمایند .
ماده - 28 - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان برای ساختمان هایی که طبق تشخیص ناظران و تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان استان ، مقررات ملی ساختمان در آن ها رعایت نشده باشد ، تا زمان رفع نقص ، پایان کار صادر نخواهند نمود .
فصل - هفتم - سازمان نظام مهندسی ساختمان استان
ماده - 29 - سازمان نظام مهندسی ساختمان استان در زمینه رعایت مقررات ملی ساختمان و حسن اجرای عملیات ساختمانی دارای وظایف زیر میباشد :
بند - الف - نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی که توسط اعضای آن سازمان ارایه میگردد و انجام کنترل های لازم به صورت کامل یا موردی برای انجام وظایف قانونی سازمان .
بند - ت - ارجاع مناسب کارها به افراد صلاحیت دار حرفه ای و جلوگیری از مداخله اشخاص فاقد صلاحیت حرفه ای در امور ساخت و ساز از طریق کشف موارد نقض ماده (32) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و اعلان آن به مراجع قضایی صلاحیت دار و نیروی انتظامی و تعقیب قضایی تا رفع تخلف .
بند - ب - تعقیب اعضای متخلف از طریق شورای انتظامی و مراجع قانونی ذی صلاح .
بند - پ - تنظیم روابط بین شاغلان حرفه مهندسی ساختمان و کارفرمایان به طرق مختلف ، از جمله ارایه پیشنهاد برای تعیین حداقل شرح خدمات مهندسی ، تعیین تعهدات متعارف مهندسی و اخلاقی در قبول مسئولیت های کار و تهیه و تنظیم قرارداد های یکسان مورد عمل .
فصل - نهم - شناسنامه فنی و ملکی ساختمان
ماده - 31 - شناسنامه فنی و ملکی ساختمان سندی است که حاوی اطلاعات فنی و ملکی ساختمان بوده و توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان صادر میگردد . چگونگی رعایت مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی باید در شناسنامه فنی و ملکی ساختمان قید گردد .
تبصره - 2 - هزینه های خدمات مهندسی ای که در قالب شناسنامه فنی و ملکی به مالک ساختمان ارایه میشود براساس تعرفه خدمات فوق که سالانه به پیشنهاد شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی به تصویب وزارت مسکن و شهرسازی می رسد در قالب ماده (37) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ، دریافت میشود .
تبصره - 1 - مجریان مکلفند پس از اتمام کار ، برای تهیه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان به ترتیبی که وزارت مسکن و شهرسازی تعیین مینماید ، اطلاعات فنی و ملکی ساختمان ، گواهی ناظر ( موضوع ماده 22 این آیین نامه ) و تاییدیه های لازم را در اختیار سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قرار دهند . یک نسخه از شناسنامه فنی و ملکی ساختمان در اختیار شهرداری و یا سایر مراجع صدور پروانه برای صدور پایان کار قرار داده میشود .
ماده - 34 - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان مکلفند تمامی وظایف و الزاماتی که به موجب این آیین نامه برعهده مالک ، ناظر ، مجری ساختمان و سایر عوامل دخیل در طرح و اجرای ساختمان نهاده شده ، به اطلاع متقاضی پروانه و عوامل فوق برسانند .
ماده - 32 - شناسنامه فنی و ملکی ساختمان در کلیه نقل و انتقالات ساختمان هایی که پس از ابلاغ این آیین نامه ، پروانه ساختمانی دریافت میدارند همراه با « نقشه های چون ساخت » باید تحویل خریدار گردد تا از مشخصات ساختمانی که خریداری مینماید ، مطلع شود .
ماده - 33 - ابعاد ، شکل ، عناوین و محتوای شناسنامه فنی و ملکی ساختمان که در سراسر کشور یکسان است ، توسط وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و ابلاغ خواهد شد .
ماده - 35 - شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان در مورد ساختمان هایی که پس از ابلاغ این آیین نامه برای آن ها پروانه ساختمان صادر میکنند ، در زمان خاتمه کار و تقاضای پایان کار ، موظفند شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را از متقاضی مطالبه و گواهی پایان کار را براساس آن صادر نمایند .
فصل - یازدهم - متفرقه
ماده - 39 - مجری مکلف است قبل از شروع عملیات اجرایی ، مشخصات ساختمان در دست احداث را بر روی تابلویی در کنار معبر عمومی به صورتی که از فاصله مناسب برای عموم قابل دیدن باشد ، درج نماید . این تابلو تا زمان پایان کار باید در محل باقی بماند . شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه از شروع به کار یا ادامه کار ساختمان هایی که تابلو مشخصات را نصب ننموده اند ، جلوگیری به عمل می آورند . ابعاد و اندازه تابلو و همچنین مشخصاتی که باید بر روی تابلو قید شود ، توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تعیین میگردد .
ماده - 40 - دستورالعمل های موضوع مواد این آیین نامه ظرف شش ماه به وسیله وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و ابلاغ میشود و در موارد سکوت یا ابهام در نحوه اجرا یا اعمال مواد این آیین نامه یا دستورالعمل های مربوط ، طبق نظر وزارت مسکن و شهرسازی عمل خواهد شد .
ماده - 38 - در بازسازی ، مرمت ، نگهداری و بهره برداری بناهای دارای ارزش تاریخی ، سازمان میراث فرهنگی موظف است ضوابط خود را به لحاظ ایمنی و بهداشت با مقررات ملی ساختمان تطبیق دهد .
امضاء - - - معاون اول رییس جمهور محمدرضا عارف
فصل - دهم - ترویج
ماده - 37 - وزارت مسکن و شهرسازی باید اقدامات زیر را در جهت ترویج مقررات ملی ساختمان به کار بند د و وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی ذی ربط مکلفند همکاری های لازم را به عمل آورند :
بند - ب - برگزاری دوره ها و سمینار های آموزشی و بازآموزی برای تمامی دست اندرکاران شاغل در بخش های ساختمان .
بند - پ - تنظیم و اعمال روش های تشویقی به منظور رعایت مقررات ملی ساختمان .
بند - الف - افزایش آگاهی های عمومی از طریق تهیه و پخش برنامه از رسانه های عمومی و یا سایر روش های ممکن .
ماده - 36 - مقررات ملی ساختمان باید در دروس کارشناسی رشته های مرتبط دانشگاهی تدریس شود . وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری تمهیدات لازم را برای تحقق این امر فراهم می سازد .